donderdag 1 december 2011

OVER Tom Manders. Als vriendschap theater vleugels geeft.


Dorus was voor mij vooral een elpee die ik bij mijn opa en oma beluisterde. Een elpee met Poesie Mauw, De Twee Motten en Figaro. Voor Minnekus de Groot en Kees Deenik vormden hun herinneringen aan Dorus het uitgangspunt voor de bijzondere voorstelling 'OVER Tom Manders'. Met deze voorstelling wonnen ze afgelopen weekend één van de juryprijzen op het Amateur Theater Festival Rotterdam 2011.
Theater is voor mij bijzonder omdat het je op zo veel verschillende manieren kan raken. Een voorstelling kan intelligente vragen stellen over het leven waardoor je gaat nadenken. Een voorstelling kan je vermaken, een voorstelling kan je ontroeren, een voorstelling kan er mooi uitzien, een voorstelling kan je meeslepen. Het meest bijzondere is als je op meerdere manieren geraakt wordt en theater vleugels krijgt. Een voorstelling waarin spelers en publiek samen 'opstijgen'. Afgelopen zaterdag gebeurde dat met 'OVER Tom Manders'.
De voorstelling speelt zich voortdurend af op verschillende niveau's. Het vertelt ons wat over het theaterleven van Tom Manders en stelt de vraag of hij wel de allemansvriend was zoals we Dorus zagen. De spelers delen hun eigen herinneringen aan Dorus. Herinneringen over hoe je met vrienden een nummer van Dorus kon nadoen of hoe juist het verlangen om samen met een vriendje Dorus te spelen wreed verstoord werd. Maar Tom Manders bleek voor Minnekus de Groot en Kees Deenik ook een manier om te onderzoeken of vriendschap in het theater bestaat en wat dat zegt over hun eigen vriendschap.
Dat onderzoek leidt tot een aantal grappige momenten over hoe theatermakers met elkaar omgaan. Want zijn theatermakers nu vrienden of willen ze alleen nuttig met elkaar samenwerken. Zijn ze werkelijk geïnteresseerd in elkaars werk of geldt de uitspraak 'Zwijg over elkaars voorstelling' want durf je elkaar de waarheid te zeggen of te horen.
De voorstelling raakt het meest als het over vriendschap gaat. Is liefde vooral eenheid (met als uitdaging geliefd te worden op een manier die misschien niet de jouwe is), vriendschap blijkt tweeheid. Het ergeren achter je kunnen laten, de grootspraak los laten, samen willen spelen en samen durven te zwijgen. Zwijgen in het theater om je vriendschap te tonen. En dan is er dat magische moment, spelers en publiek zwijgen samen. Je voelt de energie, je voelt de eenheid, in ieder geval voor even zijn we verenigd door die vriendschap. Een vriendschap gesymboliseerd door een kus.
Zo is 'OVER Tom Manders' een voorstelling die vragen stelt, verwarring schept, ons hart raakt en ons laat nadenken over onze vriendschap. Want zoals Jacob Israel de Haan dichtte 'Naar vriendschap zulk een mateloos verlangen'.
De terechte winnaar van het ATFR2011 'OVER Tom Manders' is komend jaar op 3 maart nog te zien in de Rotterdamse Schouwburg.

Geen opmerkingen: