zaterdag 25 juli 2009

Virginia Woolf

De film 'The Hours' leidde tot het lezen van het boek 'The Hours' en vervolgens tot het lezen van 'Mrs. Dalloway' van Virginia Woolf. Als naam bekend als persoon voor mij minder. De fantastische biografie die Hermione Lee over Virginia Woolf schreef, heeft daar verandering in gebracht. Het is een biografie die je meevoert naar het Victoriaanse Engeland waar Virginia Woolf wordt geboren en vervolgens haar volgt in hoe ze meehelpt een nieuw - literair en cultureel - Engeland te creëren. Daarbij is er aandacht voor haar persoon, haar werk en haar omgeving en ook voor veel van wat er al over Virginia Woolf is gezegd en geschreven. Hoewel het soms lastig is omdat er veel personen in voor komen die tot de Engelse canon behoren, maar minder hier bekend zijn, geeft het een fascinerend beeld van Engeland, literatuur en hoe Virginia Woolf dat veranderde.
De biografie zelf, past bij het werk van Virginia Woolf doordat het ook kritisch is over het schrijven van een biografie en over hoe iemand ooit werkelijk gekend kan worden. Er is immers niet één self, maar er zijn meerdere 'selves'. Hermione Lee probeert zo recht te doen aan de veelzijdigheid van wie Virgina Woolf was. (Het is opmerkelijk dit boek - toch onbewust - te lezen na het dagboek van Susan Sontag, beide feminische-intellectuelen). Ze kenschetst Virginia Woolf als iemand die, met haar jeugd als - beladen - inspiratie, voortdurend zowel in verbondenheid met anderen probeerde te werken als ook een outsider wilde blijven. Iemand die meer was dan excentriek en soms grote psychische problemen had, maar een schrijver die manieren zocht om zich steeds te vernieuwen om zo vorm te geven aan haar ideeën. Hoe Lee de zelfmoord van Virginia Woolf beschrijft is erg ontroerend; niet uit sentiment, maar wel omdat je voelt hoe ze geen andere uitweg meer ziet in de jarenlange strijd tussen leven en dood. De biografie nodigt uit om snel het werk van Virginia Woolf te gaan lezen.

Harry Potter and the Half-Blood Prince

Terwijl de film uitkwam, waren wij op de Aran Islands. Snel daarna konden we wel de Clifs of Moher zien waar een deel van de scène in de grot met de valse Horcrux was opgenomen zien, maar de film moest nog even wachten. Het werd dus de bioscoop van Dingle. Geen moderne megaplex maar een oude bioscoopzaal met een podium en een gordijn. De ouders brachtte hun kinderen er naar toe, om ze aan het einde van de voorstelling weer op te halen. Het leek sowieso wel wat op een huiskamer want gedurende de voorstelling liep men hen en weer om nieuwe popcorn te halen.
De film zelf bevat mooie elementen. Hoe Malfoy worstelt met zijn opdracht en je daardoor wordt uitgenodigd met hem mee te voelen. Professor Slughorn als nieuwe Potion-Master, die erg van beroemdheden houdt. De nekbeweging van Harry als Dumbledore met hem over de horcruxes van Voldemort praat (waar hebben we die beweging vaker gezien?) en Ron die een love-potion op heeft. En Harry die zich aan zijn belofte houdt en Dumbledore laat doordrinken... Als boek is deel 6 ook het deel wat vooral de weg voorbereidt voor deel 7, dat deed de film ook met een aantal kleine suggesties. En bovendien zorgde het voor veel discussie achteraf op straat in Dingle: wat moeten we nu van Snape denken.

Susan Sontag. Herboren: dagboeken en aantekeningen 1947 - 1963,

'Ideeën doorbreken de vlakheid van het bestaan'. Met die zin geschreven op 13 april 1948 begint de tweede passage van 'Herboren', de door haar zoon samengestelde selectie uit de dagboeken en aantekening van Susan Sontag. Het is een voorspellende uitspraak voor de dan 15-jarige Sontag die zich ontwikkelde tot een belangrijke schrijver en intellectueel. Dit boek is geen dagboek in de traditionele zin van het woord, waarbij regelmatig geschreven wordt over hetgeen haar bezighoudt. Het betreft fragmenten soms over het dagelijkse leven, soms over de liefde, en vaak over literatuur en filosofie.
De breedte van de aantekeningen (van lesbische bars in Los Angeles in 1949 tot lijsten te lezen boeken en gedachten over de waarheid) maakt dat je voortdurend alert blijft en vol verwachting bent over wat nu wordt aangedaan. Susan Sontag pleit voor het zo maximaal mogelijk leven; een mooie gedachte en iets wat ze zelf zeker heeft gedaan.

Dubliners

Tijdens de vakantie lezen in een boek dat daar speelt, kan een extra dimensie geven. Zo las ik een aantal jaar geleden Buddenbrooks in Lübeck, maar ook Angels & Demons in Rome. Een vakantie in Ierland was dus een goede reden om Dubliners van Joyce te gaan lezen. Inderdaad het geeft een extra dimensie om te lezen over Lenehan die rusteloos rondom Stephen's Green loopt of over Trinity College als je er zelf ook rondloopt.
De verhalen zelf stemmen meestal treurig, treurig over de onmogelijkheid om iets te veranderen, hoop die toch niet lijkt te bestaan of een meisje dat niet meegaat met de man waarvan ze dacht dat hij haar geliefde was naar Australië. En hoewel ze ruim een eeuw geleden speelde, merk je nog steeds dat Ierland eeuwen armoede heeft gekend.

dinsdag 14 juli 2009

Riverdance

Op vakantie in Dublin zijn er allerlei zaken te zien waaronder plotseling Riverdance: tapdansende Ieren waarbij de benen hoog de lucht in gaan. Technisch gaat het perfect; het vraagt concentratie en inspanning. De show probeert ook een beeld te geven van de Ierse geschiedenis en dan wordt het wel erg hoogdravend - zeker door de voice over. De Keltische mystiek is niet van de lucht en de zon en maan worden aanbeden en de emigratie herdacht.
Maar Ierland is inmiddels meer dan alleen rossige Kelten dus zingt een grote neger een dramatisch lied over vrijheid, zijn er dansende Russen en is er - het lijkt geinspireerd door West Side story - een tapdansduel tussen twee zwarte ontspannende dansers en de meer formeel dansende Ieren. Gelukkig verbroedert dans ook.
Het is professioneel entertaintment, maar geen voorstelling die vragen stelt of emoties oproept. En meestal zijn dat soort voorstellingen wel zo spannend.

zaterdag 11 juli 2009

Frida Vogels: Dagboek 1966 - 1967

Voor al het werk van Frida Vogels geldt dat het er om gaat het eigen leven en bestaan te onderzoeken om uit te vinden wie zij werkelijk is. Dat geldt voor de boeken verenigd in de serie ‘De Harde Kern’ en geldt ook voor haar dagboeken. In het zesde deel van haar dagboeken uit 1966 – 1967 probeert ze de teleurstelling te verwerken dat haar man E. niet werkelijk reageert op ‘Kanker’, de roman die zij voor hem had geschreven. ‘Kanker’ was een poging om door het schrijven over de ziekte van zijn oom Mario haar plaats in zijn leven helder te maken en haar wijze van verbondenheid. Het feit dat E. het verhaal niet zo leest, stelt haar sterk teleur en leidt tot verwijdering.
Ze begint in deze jaren aan ‘Met zijn drieën’, wat het ontroerende boek wordt over haar, haar moeder en haar broertje. De dagboeken combineren het soms genadeloze zelfonderzoek - wat ook terug te vinden is in 'De Harde Kern', met de beschrijvingen van het meer dagelijkse leven en berichten over de voortgang van haar literaire werk. Niet zo zeer de anekdotes van het dagelijks leven staan centraal, maar haar pogingen te komen tot een oprecht en literair leven. Dat is zeker niet eenvoudig, het leven valt haar niet makkelijk en ze stelt ook hoge eisen vooral aan zichzelf. Het leidt wel tot een intrigerend dagboek dat consequent en eerlijk is.

zondag 5 juli 2009

Kasimir en Karoline

De spelers van NTGent zetten een prachtige voorstelling neer. Met een lichtvoetige haast dansende Wim Opbrouck als Kasimir, een onbevangen en toch aardse Els Dottermans als Karoline en een soms schuchtere en soms blije Oscar van Rompay als Schürzinger.
Het stuk gaat over actuele thema's liefde in tijden van economische crisis en de verschillen tussen de klassen. In de hitte van vliegbasis Soesterberg zetten zij een nacht op het Oktoberfest neer.
Hoewel er een grootschalig decor staat, waarbij op verschillende verdiepingen wordt gespeeld, zijn er ook intieme momenten. Karoline en Kasimir die elkaar verlaten hebben en toch elkaars handen nog even vasthouden. En Karoline die aan het einde van de voorstelling Kasimir toch probeert terug te winden. Karoline heeft dan gemerkt dat het eten van een ijsje, het in de achtbaan willen gaan en het trachten met de heren mee te gaan uiteindelijk onverwachte en ongelukkige consequenties heeft. Toch dient zich een nieuwe liefde aan, er is hoop.

zaterdag 4 juli 2009

Angels & Demons

Ewan McGregor als Camerlengo in de Dan Brown verfilming is toch wel een opmerkelijke keuze als je je hem vooral herinnert uit Moulin Rouge of junk uit Trainspotting... Het boek las ik in Rome en dat geeft een extra dimensie om te kijken naar de beelden van Bernini of de kerken. Het is een en al samenzweringstheorie en snelle actie - alles in zo'n zes uur afwikkelen. Het is onderhoudend, hoewel het erg ongeloofwaardig blijft. Tom Hanks oogt ouder en het is toch vooral als een BigMac het vult even, maar echt lekker is het niet en het blijft ook niet bij.