Snorro

200.000 klinkt luid en duidelijk een stem van een jongetje uit het publiek. Dat is de nieuwe beloning die 'El Gringo' nu wil voor het in handen krijgen van Snorro, of liever gezegd 20 keer 10.000 peso, zelf uitrekenen kan die dat niet, maar dit jongetje dus wel. Een mooi voorbeeld van hoe het publiek meeleeft met de nieuwe familievoorstelling van het Rotheater. Een voorstelling over helden en gewone mensen, over Snorro zijn of niet zijn dat is de vraag.
Een voorstelling met veel terzijdes (van kredietcrisis tot DSB-bank), van geslaagde bewerkingen van bekendje liedjes ('Niemand laat zijn eigen paard alleen' of Gijs Naber in een onnavolgbare bewerking van 'Bad' - inclusief moonwalk - van Michael Jackson) en van toneelverwijzingen als het Hamletcitaat. Eén van de hoogtepunten is wel Marcel Musters als tante Esmerelda, een Brabantse moeder die haar dochter het geluk gunt en tegelijkertijd zich zelf niet wegcijfert. Van osseworst tot een mojito, ze zoekt haar eigen weg; over the top, maar o zo leuk.
De voorstelling is leuk, onderhoudend en krijgt na de pauze ook meer vaart. Zo leuk als 'Lang en gelukkig' (met in 2010 de film) wordt het niet, maar het is zeker een amusante avond.

Paul Auster: Invisible

De boeken van Paul Auster zijn altijd intrigrerend om te lezen. Goed geconstrueerd, meerdere verhalen tegelijkertijd en meestal ook een metafoor over schrijven, lezen en leven. Waren de verhalen uit New York Trilogy nog abstract, zijn laatste romans raken naast het hoofd ook veel meer het hart. In Invisible leven we mee met Adam Walker en zijn ervaringen in 1967. Een student in New York die in de ban raakt van een Franse hoogleraar en diens vriendin. Een zoektocht naar liefde, herinneringen en wat waarheid.
Meer dan eerdere boeken van Auster speelt erotiek hier een grotere rol en hoe Adam zijn eigen erotiek ontdekt of misschien ook zijn herinneringen daaraan opnieuw uitvindt. Het boek blijft niet beperkt tot een coming-of-age roman maar gaat ook over hoe vanuit verschillende standpunten het verhaal verteld kan worden en de geschiedenis belicht.

Rechnitz (Der Würgeengel)

Het Münchner Kammerspiel is één van de meest vooraanstaande toneelgezelschappen van Duitsland. Tijdens het afgelopen Holland Festival speelde ze Hiob in regie van Johan Simons. Een weekend München was dus de goede gelegenheid om ze nog eens te zien. In hun eigen prachtige Jugendstil theater speelde ze de voorstelling Rechnitz geschreven door Elfride Jelinek, de Oostenrijkse winnares van de Nobelprijs voor de literatuur.

De voorstelling vertelt over de moord op 180 joden vlakbij de Oostenrijks-Hongaarse grens in maart '45 door nazi's en de graaf en gravin van wie het landgoed het was. De moordpartij werd daarna verzwegen en kreeg daarmee ook grote symbolische waarde. In het stuk vertellen de bodes het verhaal, zij zijn zelf niet verantwoordelijk, maar wel aanwezig. Ze zien en praten, maar de vraag is wat ze vertellen en wat ze willen zeggen. Het wordt op een spannende en bijzondere manier gebracht; de spelers vertellen, spelen, eten (een pizza met een SS-logo op de doos, maar ook kip en taart) en roepen de sfeer op van verantwoordelijkheid, zwijgzaamheid en gedeelde schuld. Een voorstelling die je bijblijft.

München

Het was een winters weekend in München, koud, soms zon en uiteindelijk sneeuw. Deze kinderen stonden buiten de Liebfrauendom daarom keurig op een rijtje wat warms te drinken. München is een mooie stad met diverse kanten. De herbouwde Residenz, de diverse theaters (van Rococco tot Jugenstil) en verschillende bijzondere gebouwen, zoals de Villa Stuck, over the top jugendstil. Bijzonder is de Königsplatz, een uiting van het geloof in het klassieke ideaal en daarom een verzameling van 'Griekse tempels' en gebouwen. Vlak daarbij staan de grote musea van München: de Alte Pinakothek, de Neue, de Pinakothek der Moderne en het nieuwe museum Branderhorst. Een prachtig gekleurd gebouw met een bijzondere collectie van Warhol tot Damien Hirst. De Alte Pinakothek heeft een grote collectie klassieke meesters en de schaal van het museum is gebouwd op de grootste doeken van Rubens.
München heeft het dubbele gezicht van een stad van kunst en cultuur, maar in de geschiedenis was het ook de hoofdstad van de Nazi-beweging. Het is wat minder zichtbaar dan in Berlijn, maar bij de Köningsplatz staan nog de voetstukken van de zogenaamde Ehrentempel. Het Haus der Kunst staat er nog wel en in wat eens het gebouw was voor de Arische kunst is nu een grote tentoonstelling van de Chinese kunstenaar Ai Weiwei.
Bijzonder is ook de supermoderne Herz Jesukirch waar tijdens een open deurbijeenkomst het koor Via Nova oude en vooral moderne (kerst-)muziek bracht. Door de sneeuw er naar toe lopend was het een mooi en passend slot van een winters en cultureel weekend.

Hans Warren, Geheim Dagboek 1998 - 2000

Dit deel van de serie Geheim Dagboek van Hans Warren is het laatste deel dat verschijnt. Kort na zijn dood in 2001 verscheen in 2002 al het dagboek van zijn laatste levensjaar. Nu het dagboek over de jaren daarvoor. Het lijkt of het leven van Hans Warren al kleiner aan het worden is. De onverzadigbare levenslust uit de vroege jaren is verdwenen en het liefste zijn voor hem de vogels rond zijn huis, zijn kunstvoorwerpen in het huis (en de nieuwe aanwinsten) en de maaltijden. Hij trekt zich terug en wordt ouder en zwakker. Zijn krachten nemen af en de wanen nemen in de nacht toe.

Het deel laat zien hoe de spanningen tussen hem en Mario oplopen, iets wat in het dagboek van het laatste levensjaar in nog meer extreme vorm naar buiten kwam. Er is liefde, maar er zijn ook veel misverstanden en gebrek aan zorg.

Met zijn serie van 22 gepubliceerde dagboeken neemt Hans Warren een unieke plaats in in de Nederlandse literatuur. Er is geen andere schrijver wiens leven je zo kunt volgen, die je volwassen ziet worden in Zeeland, wilde avonturen aan de zelfkant in Parijs ziet beleven, ziet strandden in huwelijk en later het geluk vinden in de relatie met Mario. Het biedt een kijkje in het literaire leven van al die jaren. Het kijken naar vogels is een constante, evenals het twijfelen aan zijn eigen literaire kwaliteiten, zijn ijdelheid en zijn verlangen naar schoonheid. De serie biedt nu de kans het leven in zijn geheel te lezen en zo een nieuw verhaal te scheppen na de losse elementen. Dit deel is een mooie afronding van een prachtige serie.

Sven Ratzke

In de Regentes in Den Haag is de nieuwe voorstelling van Sven Ratzke te zien en vooral te horen. De Duits-Nederlandse zanger brengt met een knipoog naar het Berlijn van de jaren '20 en '30 een voorstelling met verhalen en liedjes. Bijzonder is 'Ich will überleben', het duurt een paar maten voor je je realiseert dat dit de Duitse versie is van 'I'll survive'. Hij geeft het lied hiermee een onmiskenbaar eigen en nieuw karakter.

Sommige van zijn verhalen duren wat lang hoe amusant hij ook is. Maar zijn kracht is toch vooral zijn liedjes en hoe hij ook bekende liederen in een nieuwe jas steekt. Dat is mooi en krachtig.

Theo van Doesburg

In oktober zagen we in Berlijn de Bauhaustentoonstelling en nu naar Leiden voor een mooie tentoonstelling over Theo van Doesburg. De tentoonstelling toont de vele kanten van Theo van Doesburg zijn schilderwerk, zijn Dadaïsme, zijn glas-in-loodwerk en vooral ook het vele dat hij deed als organisator van bewegingen voor moderne kunst en als inspirator.
De tentoonstelling laat de ontwikkeling in zijn eigen werk zien, met een mooi voorbeeld hoe een koe steeds abstracter wordt. Maar het laat ook het werk uit zijn omgeving zien van mooie Mondriaans tot voor mij onbekend maar mooi en dynamisch werk van de Franse schilder Jean Helion. De tentoonstelling toont ook de wereld van de internationale avant garde in de jaren '20 en de wijze van samenwerking. Tijdschriften vormde de belangrijkste bron van informatieuitwisseling; nu moeilijk voorstelbaar. Al met al een mooie tentoonstelling.

Gerard Reve. Kroniek van een schuldig leven.

In het eerste deel van de biografie van Gerard Reve beschrijft Nop Maas gedetailleerd zijn jeugd, jonge jaren, zijn start als schrijven en hoe hij na 'De Avonden' worstelt met nieuwe vormen. Maar niet alleen werk komen uitgebreid aan bod ook zijn relatie met de dichteres Hanny Michaelis en zijn worsteling en het schuldig genieten daarvan.
Hoewel soms erg gedetailleerd wordt de worsteling van Reve met schrijven, leven en geloven duidelijk en invoelbaar. Voor mij onbekend en spannend om te leven zijn de beschrijvingen van het homoseksuele leven in Engeland. Leven onder de druk van gevangenisstraf daar, maar tegelijkertijd de uitspattingen en de literatuur. Het eerste deel maakt benieuwd naar de twee delen die nog gaan volgen.

Heden Stad

De eerste voorstelling die ik zag van Hotel Modern was 'De Grote Oorlog'. Een indrukwekkende en ontroerende voorstelling. De loopgraven, de modder, de gevechten werden levensecht ondanks het feit dat alles miniatuur was en met mini-camera's werd gefilmd. Nu was de allereerste voorstelling van Hotel Modern hernomen: Heden Stad. Een aantal elementen zijn al herkenbaar zoals het gebruik van alle mogelijke materialen en de kleine alledaagse verhalen. De kartonnen dozen vormen de stad en de kadetjes zijn auto's en een brood een bus.

Soms opent een doos en wordt iets uitgebeeld. Maar de meeste indruk maken de kleine elementen zoals de lift die door wisselende lichten in een doos wordt uitgebeeld en de fietser die door de stad rijdt. Het is leuk en in zekere zin luchtig theater. De ontroering van 'De Grote Oorlog' ontbreekt, maar het is een onderhoudende voorstelling.