The Trip. Vriendschap en eten.

Jacobsschelpen blijken zo ongeveer op elke menukaart te staan. Op de restaurantreis die Steeve Coogan en Rob Brydon maken in 'The Trip' van Michael Winterbottom is dit één van de terugkerende thema's. Net zoals dat imitaties van Michael Cain, James Bond en vele anderen. De film doet enigzins denken aan Sideways de film waar twee vrienden in Californië een wijntour maken. Ook daar gaat het over vriendschap.
Wat deze film aantrekkelijk maakt is niet alleen het komische karakter van hoe de gerechten worde beschreven in de restaurants (daar zal ik een volgende keer in restaurant zeker glimlachend aan terugdenken) maar ook hun 'gespeelde' discussies en ruzies. De vraag wat is echt, wat is gespeeld dringt zich steeds op zowel over de discussies als over de vriendschap. Onderhoudend en intrigerend.

Le gamin au vélo. Loyaliteit en nieuwe kansen.

Soms raken werk en vrije tijd elkaar op een bijzondere manier. Afgelopen dagen was ik eerst op bezoek bij Bureau Jeugdzorg Rotterdam en daarna bij Horizon Jeugdzorg. Als je betrokken bent bij de discussie over de decentralisatie van de jeugdzorg is het belangrijk om ook voldoende zicht te krijgen op de praktijk. Gesprekken met jongeren en medewerkers geven een beeld van de ingewikkelde levens, de veerkracht van jongeren en de motivatie en inventiviteit van medewerkers.
De film 'Le gamin au vélo' van de gebroeders Dardenne toont het leven van Cyril. In de steek gelaten door zijn vader zoekt hij zijn vader en zijn fiets, de fiets die zijn vader hem gaf. Met al zijn kracht en energie zoekt hij, terwijl zijn vader hem steeds in de steek laat. Als hij zich vastklampt aan de kapster Samantha wordt zij zijn weekendpleegmoeder. Zij aanvaardt hem wel en kiest voor hem. Maar Cyril blijft loyaal en gaat daarin ver, bijna te ver. En het tragische is dat zijn vader die loyaliteit niet deelt. Dat besef is pijnlijk, erg pijnlijk, maar tegelijkertijd biedt het voor Cyril ook weer een beetje nieuwe hoop. Want nu fietst hij samen met Samantha.
De film en het spel van de hoofdrolspelers raakt je door hun eerlijkheid, hun betrokkenheid en intensiteit. Zo versterken werk en vrije tijd elkaar in het beseffen dat kinderen recht hebben op die onvoorwaardelijke keuze voor hun.

Theater tussen graven en afval.

Locatievoorstellingen kunnen heel verschillend zijn. Op het Over het IJ-festival waren de straat en de fabriekshal locaties en paleis Soestdijk fungeerde als decor voor Orfeo ed Euridice. Verschillende locaties en ook een verschillend publiek. In Keulen bezoeken we een voorstelling op een wel heel bijzondere locatie: het Melatenkerkhof. Theater 51 Grad.com brengt Trash hunting performance. Een voorstelling die begint met de dood. Bij de aankomst op de begraafplaats krijgen we een kaartje, worden vervolgens gescheiden van onze geliefde en gaan met andere nieuwe 'doden' en een ervaren gids de begraafplaats op. Petronilla is mijn gids. Zij stierf aan een hartaanval toen de vuilnisman haar belde nadat hij haar orchidee met een telefoonnummer vond in de afvalbak. Vol energie vertelt ze haar eigen verhaal, neemt ze ons mee over de begraafplaats en vertelt verhalen over de andere doden. Maar de doden willen een tweede kans en gezamenlijk ontsnappen we aan de begraafplaats.
Was het eerste deel poëtisch, hectisch en reflectief, het tweede deel gaat over afval en recycling met medewerkers van de Keulse Roteb. Sommige elementen zijn nog leuk en interessant, maar de quiz die volgt duurt te lang. Het einde is wel weer mooi. Waar wij wel kunnen ontsnappen, kunnen de andere doden dat niet. Als afval worden zij weer meegenomen. Als geheel was het wel een hele bijzondere locatievoorstelling.

Kolumba, een museaal hoogtepunt in Keulen.

Keulen is vooral bekend om de dom. Maar het aartsbisdom heeft voor zijn kunstcollectie een eigen museum, Kolumba. Het is een prachtig, indrukwekkend gebouw ontworpen door de Zwitserse architect Peter Zumthor. Op de resten van de vroegere Kolumba kerk is dit bijzondere gebouw neergezet. Een gebouw dat de kunstwerken veel ruimte gunt, een gebouw waarin alle ruimten los zijn van elkaar en in zekere zin zweven. Een gebouw waar de ramen groter zijn dan de sponning en zo alles wijds en ruimtelijk is. De tentoonstelling 'Noli me tangere' laat een aantal bijzondere werken zien - oud en nieuw - die in de ruimte extra dimensies krijgen. Kolumba, een goede reden om naar Keulen te reizen.

Orfeo ed Euridice. Soestdijk als decor.

Juliana op de fiets, prinsesjes die spelen op het gazon voor Paleis Soestdijk. De voorstelling Orfeo ed Euridice gebruikt de beelden uit ons collectieve geheugen op een effectieve manier. Als je het paleis dan in de verte achter de vijver ziet liggen, komen direct beelden terug als in een Polygoon-journaal. De aankleding van de voorstelling is prachtig, met de vijver en een eiland daarin als speelvloer. Er komen bootjes met het koor traag over het water aangevaren, er wordt gedanst in het water, gelopen, gefietst, er is vuur, er spuit water, een uil vliegt over en zelfs het vuurwerk ontbreekt niet. Als op het einde dan ook nog de verschillende paren uit de koninklijke familie (Emma, Wilhelmina, Juliana en Maxima met hun gade verschijnen - maar was Beatrix) is het beeld compleet.
De voorstelling is daarmee ook meer beeld en spektakel dan een doorleefde opera over de liefde en de dood. Het live spelende orkest klinkt soms wat blikkerig, Orfeo en Euridice zingen mooi, zo ook Amor en het koor. Maar de liefdesgeschiedenis raakt deze keer niet echt. Misschien door de afstand die in de openlucht natuurlijk groter is, misschien door het spektakel (hoewel dat er ook bij andere opera's natuurlijk wel is)? Is het het happy end dat Gluck wel in de opera brengt in tegenstelling tot Monteverdi? Het was zeker een mooie avond met mooie beelden en associaties, maar niet de meest wezenlijke voorstelling.

I open at the close. Harry Potter.

Dinsdagnacht was het dan zo ver, de laatste Harry Potterfilm ging in première 'Harry Potter and the Deathly Hallows 2'. Het einde van een tijdperk volgens sommigen. Deels is dat natuurlijk zo, maar de boeken kan ik eindeloos herlezen, de dvd's nog bekijken en wie weet komt er ooit nog wel een nieuwe filmversie. In Cinerama zagen we eerst het eerste deel van de Deathly Hallows en net na middernacht begon deel 2.
De film pakt het vervolg van deel 1 mooi op, met Harry die bij de grafsteen van Dobby - 'Here lies Dobby, a Free Elf' - knielt. In het eerste deel zag je de somberte en wanhoop groeien, in dit deel staat de actie en het laatste gevecht met Voldemort centraal. Met af en toe een komisch detail. Zal het Harry lukken om de horcruxes te vinden en te vernietigen en zo ook Voldemort te verslaan? De scènes in de bank Gringotts zijn al spectaculair en de gevechten om Hogwarts lijken grootser en intenser dan in het boek. Hoewel niet alle elementen in het boek even gedetailleerd in de film terugkomen, het 'geheime' leven van Albus Dumbledore, de twijfels van Harry over hoe hij 'gebruikt' wordt door Dumbledore en de afweging hallows of horcruxes, raakt de film de kern van het boek. Zo wordt de liefde van Snape voor Harry zijn moeder mooi in beeld gebracht en daarmee zijn trouw ook aan Harry. En de ontroering is er als Harry beseft dat hij zichzelf moet opofferen omdat hij ook een horcrux is en als hij - alleen maar toch omringd door zijn ouders, Sirius en Lupin - naar Voldemort toe loopt.
Hij brengt het offer en keert toch terug om zo Voldemort definitief te kunnen verslaan. En de 'elder wand' die breekt hij gewoon door. Macht is minder belangrijk dan liefde.

4.48 psychosis. Hoogtepunt van Over het IJ-festival.

Het theaterseizoen is voorbij, maar op festivals is gelukkig nog theater te zien. Zaterdagavond togen we daarom naar het Over het IJ-festival in Amsterdam-Noord. Na het uitzicht bij de onderzeebootloods over de Maas, keken we nu dus over het IJ uit. De avond begon met een mooie intieme voorstelling 'Het vermoeden dat we door moesten' van Mimetheatergroep Bambie. Een lege straat waar je naar kijkt met een koptelefoon op en bij elke voorbijganger vraag je je af of die deel is van de voorstelling of niet. De straat eindigt met een prachtige blauwe loodsdeur en daar in de verte komen twee mannen aan gelopen. Je volgt hun tocht, hun spel, hun verlangen misschien op de grond te gaan liggen en hun vertrek. Een mooi soms verstild beeld en een poëtische tekst.
Het hoogtepunt van de avond is '4.48 psychosis' in regie van Thibaud Delpeut en met een fantastisch spelende Wendell Jaspers. De voorstelling wordt gespeeld in de enorm grote hal van Stork. Achter het speelvlak strekt de hal zich nog tientallen meters uit, de vrouw is alleen in een lege ruimte. Alleen met haar gekte, maar ook met het geluid. Het geluid van een hartslag, de stem van haar therapeut en de geluiden van de waanzin. Het beginbeeld is prachtig zoals ze staat op een stoel in één pose, waarbij je denkt aan het beeld van een gehangene of een heilige met haar wonden.
Als ze spreekt, spreekt ze over haar liefde, over hoe het niet meer mogelijk is te leven, over hoe haar therapeut spreekt, over waarom niemand haar vraagt waarom sneed je in jezelf, over de onmogelijkheid van contact, over de gekte. Ze is bezeten, ze stelt zich aan, ze is gek en ze is verdrietig. Ze komt zo steeds dichterbij en tegelijkertijd weet je dat ze niet te bereiken is. Dat raakt, dat kruipt onder je huid, zodat je wil troosten en krabben. Een voorstelling die onderhuids blijft steken.

Foto: Roel van Berckelaer

The one and the many en Boijmans.

De onderzeebootloods op het RDM-terrein op Heijplaat is zoiets als de Rotterdamse Zollverein. Vorige jaar was er de indrukwekkende tentoonstelling van Atelier van Lieshout en dit jaar verzorgen Elmgreen en Dragset de tentoonstelling 'The one and the many'. Jammer genoeg gebruiken ze niet de hele ruimte van de loods, maar één deel waar ze een straat hebben geconstrueerd. Een straat met een anoniem flatgebouw waar je door de ramen naar binnengluurt, een baby voor de geldautomaat, een reuzenrad, een aan een auto sleutelende man en een cruisende man. Het is een vreemde tentoonstelling. Vreemd omdat de geconstrueerde stad deels ver van je afstaat en deels ook niet. 'De cruisende man' ben ik wel eens eerder tegengekomen en hoewel vreemd in een museumsetting, heeft het vooral iets komisch. Als commentaar op de moderne maatschappij - zoals het toch enigszins bedoeld lijkt - werkt het voor mij echter niet. Het voegt te weinig toe, of stelt te weinig vragen bij het werkelijke leven in de grote stad.
De dag er na bezoeken we het 'gewone' Boijmans. Vooral om naar de nieuwe opstelling en verrijking van de vaste collectie te kijken. Er zijn bruiklenen uit andere musea die de eigen collectie versterker. Een Van Gogh uit het Kröller Muller, een Memling-portret uit Antwerpen en schilderijen uit het Rijksmuseum. Het maakt het weer een genoegen om door Boijmans rond te lopen.

Tomboy. Zijn wie je bent of wilt zijn?

Soms lijkt het leven simpel. Als je verhuisd bent en het nieuwe buurmeisje vraagt hoe je heet, antwoord je 'Michael', ook als je Laure heet en een meisje bent. De film Tomboy is een mooie, intieme film over Michael/Laure, zijn/haar zusje en kindervriendschappen. Het is vanzelfsprekend zoals Michael dingen doet die vooral voor jongens zijn of het nu om voetbal gaat of om stoeien op een vlot in het water. Wat sterk in de film is, dat er geen vragen worden gesteld over waarom Michael dit doet. Bijzonder is de rol van zijn zusje die eerst van niks weet, maar hem daarna steunt en vertelt dat Michael haar bijzondere vriend is. Er wordt door de jonge acteurs echt fantastisch geacteerd.
Hoewel je hoopt dat alles als vanzelf zal gaan, is dat teveel gevraagd. Het nieuwe schooljaar nadert en haar vriendin vraagt aan Michael waarom zijn naam niet op de lijst staat. Een vechtpartij en ouders leiden tot een (wrede) confrontatie. Maar daar blijft het niet bij. Er is ook een hernieuwde ontmoeting met opnieuw die vraag hoe je heet en dan kan je opnieuw een keuze maken. Want wie je bent is niet persé dezelfde.

Les femmes du 6ième étage. De aantrekkelijke wereld van de bedienden.

Nu de vakanties zijn aangebroken is er ook weer tijd om het blog eens bij te werken. Al weer twee weken geleden stond 'Les femmes du 6ième étage' op het programma. Een ontspannen Franse film die speelde met de tegenstelling upstairs - downstairs. Een rijke Franse bourgeoisie familie krijgt een nieuw - en in dit geval zelfs Spaans - dienstmeisje. De heer des huize wordt gefascineeerd en verliefd op Maria. Wat even een bevlieging lijkt, ontwikkelt zich tot meer. En hoewel de film vooral een feel good movie is, geeft het ook een interessant beeld van de Spaanse gemeenschap in Parijs in de jaren vijftig. Tantes en nichtjes die elkaar aan een baantje helpen, de tegenstelling tussen goed-katholieke dienstmeisjes en zij die voor Franco zijn gevlucht. En een tegenstelling tussen vastgeroeste patronen en levenslust.