Iep!

Deze keer gaan we met de twee nichtjes naar Iep!. Er was een hoop gedoe over tussen producent en regisseur en dus staat de regisseur nu naar Amerikaans gebruik als Ellen Smit op de aftiteling. Het gedoe doet niets af aan de kwaliteit van de film. Het is een mooi, ontroerend verhaal met vanzelfsprekende special effects. Warre en Tine zijn elk gelukkig met de vondst van het vogelmeisje dat ze Viegeltje noemen (want een a uitspreken lukt niet, dus vandaar ook de bieterhiem miet pindiekies). Het eten van een spin door Viegeltje wekt de afschuw van de nichtjes. Maar verder kijken ze vol spanning toe.
Viegeltje is ondanks de verwoede pogingen haar met een vork pieren te laten eten toch meer vogel en vliegt dus weg naar het zuiden. Warre en Tine volgen en anderen sluiten zich aan. Steeds komen ze net te laat en onderweg komen ze bijvoorbeeld in een vreemdsoorting horstel (als volwassene verwacht je dat ze niet meer uit dit gesticht komen). De teksten die opduiken zijn grappig (Beekzicht voor het horstel in het bos) en de vraag is of ze haar vinden. Dat doen ze, maar uiteindelijk beseffen Warre en Tine dat ze Viegeltje haar eigen weg moeten laten gaan. Van een klein vogelmeisje dat past op de palm van een hand tot een vogel die uitvliegt over de zee. Een ontroerend moment.

Zomertrilogie

Deuren spelen vaak een hoofdrol in komedies. In Zomertrilogie van Toneelgroep Amsterdam staan ze dan ook prominent in beeld, maar zijn ze tegelijkertijd tot hun essentie teruggebracht. Inhoudelijk zijn de stukken van Goldoni niet echt opwindend: gaat het om geld, uiterlijk, liefde, passie of toch je schikken naar de orde. Deels is er natuurlijk een parallel met de huidige crisis, maar die link werkt maar met mate.
Wat de avond toch leuk maakt is het spel van de acteurs. Kitty Courbois als weduwe op leeftijd die bijna Hans Kesting verleidt tot een huwelijk. Fedja Huet en Marieke Heebink als broer en zus die allebei uit liefde willen trouwen alleen hun partners tja. (Hoe Marieke Heebink over haar nieuwe jurk praat is erg vermakelijk). Karina Smulders als vrouw voor wie twee mannen vallen. Barry Atsma die met zijn liefde geen kant op kan. Allemaal topacteurs die dit niemendalletje van een stuk toch vermakelijk. En let vooral op de vingers van Eelco Smits...

Vuil & Glass

Zondagmiddag is de première van 'Vuil & Glass' door Conny Janssen Danst in de Rotterdamse Schouwburg. Ooit gemaakt voor opvoering in een vuilverwerkingscentrale op muziek van Philip Glass, nu gewoon op het toneel. Het toneel is leeg op een stellage na, daar bovenop zitten 8 cellisten. Zij brengen de hallucinerende muziek van Philips Glass ten gehore. Het werkt fantastisch en dynamisch, een prachtig geluid zo samen.

De dansers beginnen met van rechts naar links over het toneel te lopen, het lijkt eerst vertraagd dan weer sneller (al schrijvend denk ik terug aan hoe er bij Rennen ook gelopen en daarna gerend werd). Met veel energie zijn er voortdurend verschillende patronen te zien. Matrassen vormen onverwacht ook een ondergrond om op te dansen en dat geeft spannende beelden. Een indrukwekkende, uitdagende voorstelling waarvan de muziek nog lang doorklinkt.

Binnenste Buiten

In de Kunsthal is een grote tentoonstelling met kunst uit de depot's van Boijmans van Beuningen. Die depots zijn aan vernieuwing toe, maar volgens mij is het geld er nog niet voor geregeld. In de Kunsthal zie je nu dus de verschillende opstellingen: de rekken als in het depot, de witte kubus als het museumideaal van de 20ste eeuw, de 19e eeuwse opstelling met schilderijen van boven tot onder en de mogelijkheid om je eigen voorkeuren een zaal te laten bepalen.
Bij de depot's moet je door het gaas turen om de schilderijen te kunnen zien, afwisselend valt je ook op een Rembrandt, een Rubens, een El Greco en Van Schoonhoven. De labels met nummers staan er bij zodat je ze via de PC kan opzoeken. Deze boom van Jacoba van Heemskerck is gewoon op zaal te zien en is een mooi voorbeeld van het zoeken naar de abstractie aan het begin van de 20e eeuw. Ander werk van haar zag ik zaterdag in het Zeeuws Museum. Het is een mooie tentoonstelling waarin je nieuwe elementen ontdekt (de veranderende wijze waarop de luchten bij de landschapsschilderijen uit de 17e en 19e eeuw zijn geschilderd) of de roodachtige gloed die ook hier bij het werk van Ensor te zien is. Nu maar hopen dat de depot's nog vaak open gaan.

Rail Gourmet

De spelers van Wunderbaum blijven voor mij verbonden aan de bijzondere topvoorstelling 'Tien geboden' van NTGent. Nu staan ze in Rail Gourmet, een drieluik met verhalen verbonden door de Thalys. Ze spelen in Kriterion (in Engels) waardoor je een prachtig uitzicht hebt op het Rotterdamse stationsplein. Het drieluik begint met het verhaal van Gabriëlle. In Brussel werkt ze bij de cateraar die de maaltijden voor de Thalys en Eurostar bereidt. Maar belangrijker zijn de brieven die ze schrijft, brieven naar collega's, brieven over geluk. 'Waar liefde is, heerst geluk'. Het zijn afwisselende, mooie en treffende brieven, waarin ze zoekt naar geluk. Het wordt mooi gespeeld door Wine Dierickx. Ze denkt het gelukt even te vinden met een Nederlandse journalist, maar dat wordt geen werkelijkheid.
In het tweede deel wordt door een telefoongesprek getoond, vol van ruzie en verwijdering dat hij en zijn vrouw, de europarlementariër, voeren. Ze zijn uit elkaar gegroeid. Maar de vraag is of hij wel kan kiezen, of toch maar afwacht. Het drieluik eindigt met de vrouw van de journalist samen met de machinist van de Eurostar. Ze kijken uit in de verte, terwijl wij hun gezichten via video zien. Een mooie voorstelling op een bijzondere plek.

Verre werelden, de verzameling van Hans Warren

"We zijn vanmiddag naar Joop Groen in Vlaardingen geweest om naar zijn Lobi-aanbod te kijken. Ik heb hier nu een magnifiek beeld naast me staan, een afwerende vrouwenfiguur, een 'heksenmepper', gekocht voor f 12.250,-." Dat schreeft Hans Warren in zijn Geheim Dagboek op 24 februari 2000. Nu negen jaar na zijn dood is een groot deel van zijn verzameling etnografische kunst te zien in het Zeeuws Museum in Middelburg. Het is een interessante verzameling met vooral West-Afrikaanse en Aziatische beelden en kunstvoorwerpen. Er zijn mooie dubbelbeelden, maskers (met lugubere doodshoofden uit Nepal), toverstaven en beelden.
De tentoonstelling is mooi om te zien, maar de informatie is beperkt - alleen de herkomst en de schatting van de ouderdom wordt weergegeven. De catalogus geeft meer informatie. Het vertelt over wanneer Hans Warren en Mario Molengraaf de kunstwerken gekocht hebben en het geeft aan waar ze zijn vermeld in de Geheime Dagboeken. Een nieuwe manier om nog eens te lezen in die dagboeken.

Drei Farben: Blau, Weiss, Rot

Het is de derde keer dat ik een voorstelling van de Münchner Kammerspiel zie. Na Hiob tijdens het Holland Festival en Rechnitz tijdens een vakantie in München, nu dan Drei Farben in de regie van Johan Simons in Amsterdam. Het is bijzonder om ook bij een buitenlands gezelschap de acteurs in een andere voorstelling terug te zien. Het vooruitzicht van een regie van Simons met een fantastisch ensemble en gebaseerd op de Kieslowski films (na het sublieme theaterhoogtepunt van de 10 geboden) is daarom groot.
Het is een bijzondere en intrigerende voorstelling beginnend met een spectaculair auto-ongeluk en eindigend met het bericht over een grote scheepsramp. Daar tussen de drie verhalen, verhalen over dood, over vluchten en opnieuw beginnen en over oordelen over de ander. Is het eerste verhaal vooral tragisch, het tweede wordt gebracht als een absurde komedie. Het derde deel is het mooiste met Jeroen Willems als gepensioneerde rechter die zijn buren afluistert en bespioneert. Zijn buurvrouw brengt verandering in zijn leven, waar hij gelooft dat mensen slecht zijn, gelooft zij niet dat ze goed zijn, wel dat ze zwak zijn. Hij speelt het ingetogen en verkrampt in zijn lichaam en dat maakt het heel spannend.
Het is een zwakte die ook kracht is. In alle drie de delen zou je kunnen zeggen dat mensen zwak zijn, ze houden zich niet aan hun voornemen. Ze proberen het toch weer, ze gaan toch werken aan de compositie van hun overleden man, kiezen toch weer voor de vrouw die ze in steek heeft gelaten en geven zich zelf aan vanwege het afluisteren. De rechter geloofde niet meer in recht noch in rechtvaardigheid. Hij besefte dat hij - als een soort God - geen goede keuzes kon maken en trok zich terug. Maar het stuk eindigt met een beetje hoop, want ook God is zwak en laat een aantal mensen leven. Zwakte als kracht, het doet me denken aan de beroemde dichtregel van Henriëtte Roland Holst 'De zachte krachten zullen overwinnen in het end'.

Finale Monologenfestival

Een monoloog kan vele vormen aannemen. Dat blijkt op de finale van het monologenfestival. Niet alleen de vier verhalen verschillen en lopen uiteen van een meisje dat in een kraai veranderd, van een ambtenaar die denkt de koning van Spanje te zijn tot een jonge vrouw die stemmen hoort die haar zeggen dat ze prinses is en tot Louis Corstiaan die na de dood van zijn vrouw ontdekt dat het inzicht in wat het leven is te laat komt. Ook de vormen verschillen van uiterst energiek tot ingetogen en beklemmend.
De jury blijkt een voorkeur te hebben voor een monoloog met een verteller en niet voor de monologen die meer een solo-voorstelling zijn. Reinier van Mourik wint met een indringende vertolking van 'Dagboek van een gek' van Gogol. De monoloog nodigt erg uit om het boek te gaan lezen.
Jammer is dat mijn favoriet 'De verliezers' door Minnekus de Groot niet wint. De jury blijkt ongevoelig voor een solovoorstelling waar het beklemmende van de jaren '50 in al zijn aspecten naar voren komt en waar Louis Corstiaan niets anders kan dan zijn verhaal vertellen en verbeelden. Dat is nog zijn enige uitweg en dat raakt elke keer.

Gelukkig met Hadewych en Mike

Hoewel het nieuwe kassasysteem even hapert, stroomt het zaaltje van De Walhalla op Katendrecht snel vol. Niet naar de grote Rotterdam, maar in De Walhalla moet je zijn. Hadewych Minis, Mike Bodde en band treden op. Het wordt een mooie en leuke show. Als je Hadewych Minis vooral kent van de prachtige voorstellingen van TGA (haar rollen in Angels in America en Opening Night) dan is het heel speciaal nu als zangeres te zien - hoewel ze ook al zong in de bijzonder prachtige voorstelling Seemansliedern van een aantal jaren geleden.
Met Mike en band worden uiteenlopende nummers gebracht van 'I am woman', 'Cold Turkey' tot 'Mein Sohn' en een grappige 'Langs het tuinpad van mijn vader medley'. Een mooie, onderhoudende avond. Luister zelf op

Branden

Het toneel is bedenkt met een soort zwart grof zand met daarin een graf. Wit papier vormt een scherm waarop als schaduwen beelden zijn te zien. Langs de kant liggen stapels dekens. Opgevouwen dekens met een ballon vormen de kinderbedjes uit een weeshuis en roepen het beeld op van de Monumenta tentoonstelling in het Grand Palais. Later zien we achter het witte papier een dorpje dat afbrandt. Oranje dekens bedekken de vloer; de wereld staat in de brand en de grond is bedekt met bloed. Het eindbeeld zijn blauwe dekens die de vloer bedekken, het blauw van de hemel, maar vooral het blauw van de oceaan. Het symbool van de liefde van Nawal Marwan. De beelden zijn niet alleen mooi en inventief, maar ook indrukwekkend.
Branden is een intens toneelstuk over de verschrikkingen van de oorlog en de pogingen om de ketenen van wraak en geweld te doorbreken. Hoewel de tekst soms wat boodschapperig is en een element van het verhaal wel te voorzien, is het geheel een intense en heftige ervaring. Fania Sorel speelt Nawal Marwan bijzonder mooi in alle fasen van haar leven en is steeds aanwezig. Bijzonder is de rol en het spel van Bright Omansa Richars als soldaat en beul. Ondanks al het geweld en de keten van wraak zijn er ook sporen van hoop. Het blauw van de liefde overwint het oranje van het vuur en bloed.

Art Rotterdam

Voor mij het meest interessante werk op Art Rotterdam vandaag. Breaker 2009 van Ron van der Ende.

Filmfestival: Visage

De beschrijving van de film klonk bijzonder: Tsai Ming-Liang mag in opdracht van het Louvre het Salomé verhaal verfilmen. Vantevoren weet je ook dat zijn films vaak qua beeld en intensiteit mooi zijn, maar soms ook onnavolgbaar en vermoeidend. De balans slaat deze keer niet goed uit. Hoewel er prachtige beelden in zitten zoals de start waarin je kijkt naar de ruit van een café en zowel vaag ziet wat er in het café gebeurt als de mensen die op straat voorbijlopen, overtuigt de film me niet. Te lang, te traag en te weinig Salomé. De andere mooie beelden van een woud vol spiegels, een bebloede Jokanaan en de Jardin du Luxembourg kunnen het niet goed maken.

Filmfestival: Moscou

Na afloop van de film begint de dame naast mij te vertellen dat ze 'Drie Zusters' van Tsjechov wel 40 keer heeft gezien en als Russische er alles over kan vertellen wat we maar willen weten. Een onverwacht eind aan de film waarin een Braziliaans toneelgezelschap in drie weken tijd 'Drie Zusters' gaat reperteren. Het is een onmogelijke missie, maar toch begint men er aan.

De film toont delen van het repetitieproces, hoe de acteurs herinneringen ophalen en dan weer fragmenten van het stuk. Soms is de camera deel van de scene en praten de drie zusters tegen hem, dan zoomt een 'extra' camera weer uit waardoor je de scene gefilmd ziet worden. Het doet me enigszins denken aan 'Opening Night' van Toneelgroep Amsterdam/NTGent. Daar was je als publiek in de voorstelling deel van de repetitie en zag je ook beelden op video. Deze film maakt weer duidelijk wat je allemaal met een theatertekst kunt doen. De film slaagt door het geconcentreerde spel van de acteurs, maar ook door de focus op een fragment en de wijze waarop met de beelden wordt gespeeld.

Monologenfestival

Het is druk in het Kapelletje voor de tweede avond van het Monologenfestival. Vrienden, familie en liefhebbers komen kijken naar vier monologen. De eerste monoloog valt een beetje tegen, een klein verhaal over een verloren vriendschap. In de tweede monoloog wordt een tekst van Esther Gerritsen gespeeld over een man die aan waandenkbeelden leidt. Hij wordt stevig neergezet en roept de vraag op of het publiek iemand anders kan zien dan er is. De laatste monoloog is een 'oude hoer' uit een stuk van Claus, waar de honden naar blaffen. In de belichting wordt grappig gebruik gemaakt van de bovengalerij van het Kapelletje.
Zelf kom ik voor de monoloog 'De verliezers' uit de roman van Anna Blaman door Minnekus de Groot, in regie van Kees Deenik. Waar in de tweede monoloog de vraag gesteld werd of je je beeld van iemand kunt veranderen, wordt hier overtuigend getoond dat dat kan. In de 20 minuten is M niet alleen Louis Corstiaan, maar ook zijn zieke vrouw, zuster Vos, de begrafenisondernemer en God. Vloeiend en duidelijk wissel je tussen de personage en steeds is het Louis die een deel van die ander laat zien. Het is niet alleen een overtuigend jaren '50 beeld, maar het maakt het gevoel van opgeslotenheid, van onhandigheid, van verdriet en van zo gevangen zijn dat de kans op ontsnapping genegeerd wordt ook tastbaar. Je wordt geraakt door de goedbedoelde maar toch tot mislukken gedoemde pogingen van Louis. En je vraagt je inderdaad af of God pas laat de mensen het inzicht in hun leven geeft of dat Louis anders had gekund. Louis heeft verloren. De voorstelling slaagt door intensheid, emotie, eenheid en zuiverheid.

Filmfestival: Rotterdam Classics

'Deze keer trek ik je zelf de haven uit'. Na veel getergde blikken is dat hetgeen Rien, de schipper van een sleepboot, zegt tegen zijn vroegere vriendin Hannie. Vier jaar geleden verliet zij hem om met haar ouders naar Canada gegaan, nu is ze even terug en komt ze haar vroegere vriend tegen op het 'heen-en-weer-veer' naar Katendrecht. Inmiddels getrouwd en met kind, komen ze elkaar tegen, voeren ze gespannen conversaties en 'zijn ze op drift' in de haven geraakt. Zij vaart morgen weer uit en hij sleept haar schip, of blijft ze toch achter voor hem. Dit is Tros, een over de top melodrama tegen de achtergrond van de Rotterdamse haven.

Tros is de laatste korte film van de 5 documentaires in Rotterdam Classics, nu in het filmfestival, in het vervolg elke maand in Lantaren-Venster. Het begint met beelden van Rotterdam in puin, kort na het bombardement (met beelden genomen uit de trein over het luchtspoor). Daarna 4 films die vooral over de wederopbouw van de haven gaan en hoe Rotterdam weer opkomt. Soms dynamisch gemonteerd, dan weer melodrama, maar altijd met de haven en Rotterdam in beeld.

Filmfestival: Mi vida con Carlos

Het filmfestival is niet alleen de plek om mooie films te zien, soms trekken onverwachte gebeurtenissen je aandacht. Bij de vragensessie met de regisseur van 'Mi vida con Carlos' zijn dat er twee. Eén van de Nederlandse aanwezigen in de zaal bij deze Spaanstalige film begint de vraag in rap Spaans te stellen, daarmee natuurlijk laten zien hoe intelligent ze is, maar ook de rest van de zaal volkomen negerend. Leuker is nog dat even later een man de trap af komt met een filmrol en die beneden voor zich uitrolt, een dikke man met een filmrol die de regisseur links laat staan.

De film zelf vertelt het verhaal van een zoon op zoek naar het verhaal van zijn vader die net na de staatsgreep van Pinochet is vermoord. De moord op zijn vader betekende niet alleen voor hem een groot gemis, het leidde er ook toe dat de rest van de familie uit elkaar viel en het onderwerp taboe werd. Door zijn film - met gebruikmaking van de filmpjes uit het familiearchief - komt zijn vader weer tot leven en zijn familie nader tot elkaar. Dat alles in perspectief van het Chili onder Pinochet. Een persoonlijke zoektocht die het kleine verhaal combineert met de maatschappelijke veranderingen in Chili.