Welk Stuk. Theater en politiek.

De discussie over politiek en kunst is door de bezuinigingen actueler dan ooit. Zijn het gescheiden werelden, moet kunst een boodschap hebben, kan een zoektocht interessant zijn? Laura van Dolron maakt nu de voorstelling 'Welk stuk' waarin ze deze week elke dag een andere politicus ontving. Dinsdag zagen we de voorstelling met Pieter Omtzigt, Tweede Kamerlid voor het CDA.
Laura van Dolron maakt intelligent theater waarin ze vragen stelt, op onderzoek gaat, twijfelt en met zichzelf als personage speelt. De voorstelling 'Welk stuk' heeft ze al gespeeld met acteurs en caberetiers gespeeld en nu dus met politici. Als een belangrijk deel van je werk bestaat uit samenwerken met wethouders is het extra interessant om naar deze voorstelling te kijken. Ik stelde me voor hoe een aantal van de wethouders die ik ken het in dit stuk zouden doen. Ik hoop dat als ze ooit gevraagd worden dat ze het ook doen.
De voorstelling vraagt overgave. Overgave als een takje dat zich op de stroom van de rivier laat meedrijven. Overgave aan de tekst van Laura van Dolron. Overgave omdat soms in de tekst van een ander meer authenciteit ligt dan in het gebruike geritualiseerde gebrabbel dat je als antwoord krijgt op een vraag. Pieter Omtzigt gaf zich echter niet zomaar over. Hij hield zich zelden strikt aan de tekst, maar gaf zijn eigen twist aan de tekst. Je zag hem letterlijk en figuurlijk worstelen met de tekst en met het idee. Wilde hij wel alleen de speler zijn die een tekst opleest. Nee hij wilde meer. Wilde Laura tenslotte niet een werkelijk gesprek met de politicus, waarom dan alleen in voorgeschreven teksten? Want als je gelooft dat er integere politici zijn ga dan het echte gesprek met ze aan zo stelde hij. Het werd zo soms een duel, alsof je naar schermers keek, fijnzinnig en scherp en het hield me op het puntje van mijn stoel.
Aan het einde draaien de rollen zich om en Pieter Omtzigt blijkt een goed regisseur. Hij legt (als financieel specialist) Laura een tekst in haar mond over de BTW-verhogingen die ze eigenlijk niet wil uitspreken. Hij bouwt snel door op het denken van Laura van Dolron en formuleert scherp. En hij ontroert de zaal door Laura zijn moeilijke opdracht te laten oplezen. Geen gedoe met gekkigheid maar een moedige en integrere tekst over twijfel, schaamte en integriteit.
De NRC vond in haar recensie van woensdag dat het ontregelende karakter van het stuk niet werkte omdat een politicus als Pieter Omtzigt de regie nooit uit handen geeft. Maar dat was niet mijn ervaring. De kern was juist de spanning tussen regie en overgave. Waar de NRC aan voorbij ging is het bijzondere karakter dat Laura van Dolron aan een voorstelling geeft. Enerzijds scherpe teksten en vragen, anderzijds een haast naïeve benaderingswijze maar toch echt met warmte en gevoel van hoop. Dat in combinatie met een politicus die soms een takje op de stroom is, soms een tak die klemt in de vernauwing van de rivier, dan een andere bedding zoekt en als hij zelf rivier mag zijn ook kronkelt en vraagt, maakte het tot een bijzondere en fascinerende avond. Indrukwekkend om zo theater en politiek samen te brengen. Daar betaal ik graag 13% meer voor.