OVER Laura van Dolron: intelligent theater over theater dat het hart raakt.

Theatermakers worden natuurlijk geïnspireerd door andere theatermakers. Soms zie je dat terug in een voorstelling, maar het is niet zo vaak dat er expliciet theater over theater wordt gemaakt. Immers dat loopt het risico dat het vooral voor insiders leuk wordt. Eén van de voor mij meer indrukwekkende theater-over-theatervoorstellingen was 'Liefhebber' van Gerardjan Rijnders. De voorstelling over een toneelcriticus die thuiskomt en een scheldkannonade afsteekt over het moderne toneel en geen oog heeft voor wat er onder zijn ogen gebeurt met zijn vrouw en zoon. De laatste jaren maakt Laura van Dolron ook voorstellingen die expliciet en impliciet de vraag stellen wat is theater? Wat gebeurt er dan als er voorstelling gemaakt wordt over theater dat over theater gaat. Je zou denken een driedubbel Droste-effect. De monoloog 'OVER Laura van Dolron' van Kees Deenik in regie van Minnekus de Groot bewees gisterenavond tijdens het Monologenfestival het tegendeel. Het was een intelligente voorstelling, die ontregelde, maar ook het hart raakte.
De vraag 'Wat is theater?' werd niet alleen gesteld, maar kreeg vorm voor je ogen. De voorstelling expliciteerde de afspraken ('ik spreek, jullie zijn publiek en houden je mond') maar tegelijkertijd zat er publiek op het toneel en werd zo weer deel van de voorstelling. Waren de handelingen (de tekst kwijt zijn, een niet werkende CD) nu spontaan en echt of geregisseerd? Inlevend theater over een ander personage was het niet, maar toch bleef het theater.
In haar voorstellingen wil Laura van Dolron ook onderzoeken hoe je een goed mens kan zijn. Dat element was gisteren ook aanwezig. Kees stelde de vraag wat gebeurt er als je echt luistert en als iemand dan uitgesproken is je 17 seconden stil bent. Voor een meisje (publiek op het toneel) stond hij stil en stil. En je voelde dat er echte belangstelling en warmte was. Er leek geen sprake van een bedacht personage, maar er was wel sprake van echte emotie. Iets waar Laura van Dolron het in haar voorstelling 'Welk stuk' ook over heeft. Ontstaat emotie door de spontanïteit van de emotie-tv of kan een geschreven stuk - kan kunst - beter de echte emotie over brengen. Deze monoloog bewees voor mij dat de gespeelde maar tegelijkertijd oprechte echtheid je hart echt raakt.
De monoloog 'OVER Laura van Dolron' opende het monologenfestival. Daarmee vormde het tegelijkertijd het kader voor de overige monologen die avond. En omdat het een monoloog over theater was, betekende dat je daarna ook anders keek naar de andere monologen. Want wat gebeurt er als eerst inleving en Stanislavski worden afgewezen (en blijkt dat je zonder inleving juist geraakt wordt) en vervolgens zie je vier monologen gebaseerd op inleving. Monologen waar de spelers zeker hun best deden, maar monologen die mijn hart niet raakte. Punt bewezen zou ik zeggen.
's Avonds ging ik slapen en draaide me op mijn zij, dacht nog even terug aan intelligente ontregeling en het echte luisteren, kuchte en viel in slaap.