vrijdag 23 juli 2010

Marthe & Mathilde. Pascale Hugues

Colmar is voor mij de stad die me herinnert aan vakanties in het voetspoor van Albert Schweitzer in de Elzas. Zijn geboortedorp waar hij op het orgel speelde. De Elzas is ook het gebied met de bloeiende geraniums aan het balkon in te schattige dorpjes. Maar het is ook het gebied dat de afgelopen 150 jaar van Frans in 1870 Duits werd, weer Frans werd in 1918, weer Duits in 1940 en uiteindelijk weer Frans in 1945. In dit boek 'Marthe & Mathilde. Eine Familie zwischen Frankreich und Deutschland' beschrijft Hugues de levensgeschiedenis van haar twee grootmoeders die beide bijna 100 werden en de hele twintigste eeuw meemaakte, één zogenaamd oer-Frans en de ander oorspronkelijk Duits. Wat tot 1918 voor geen van beiden een probleem was, werd het daarna wel. In een etnische zuivering werd veel van de oorspronkelijke Duitse bevolking verdreven; de zogenaamde ‘echte’Franse zonen die tijdens de Eerste Wereldoorlog wel ‘gedwongen’ met Duitsland hadden meegevochten, bleven.
Hugues verweeft mooi de leuke en tragische kanten van de bijzondere familiegeschiedenis met de ‘grote’ geschiedenis. Marthe en Mathilde die van kinds af vriendinnen waren en wiens kinderen met elkaar trouwden. Mathilde wiens zus in voorjaar 1918 als onderwijzeres naar Berlijn ging om daar deel te nemen aan de revolutionaire beweging, zelfs gevangen werd genomen en uiteindelijk vroeg overleed. De angst die er bij de oorspronkelijke Duitse bevolking bleef bestaan, want alles om te voorkomen dat je zou opvallen en misschien als nog zou worden uitgewezen. Maar ook de familieuitstapjes, het eten, de vriendinnen die haar grootmoeders om zich heen verzamelde en voor de ‘Duitse’ Mathilde een angst die in haar leven bleef. Een ontroerend verhaal.

Geen opmerkingen: