Ergens in mijn boekenkast staan nog twee ongelezen delen van de 'Gedenkschriften' van Pieter Jelles Troelstra die ik eens kreeg van mijn opa. Een moderne biografie van Troelstra was er lang niet, totdat eerder dit jaar 'Politicus uit hartstocht. Biografie van Pieter Jelles Troelstra' van Piet Hagen verscheen. De afgelopen maanden las ik er steeds delen van. Hoewel de biografie soms wat meer vaart zou mogen hebben, schetst die een intrigerend beeld van de politicus, dichter, romanticus en revolutionair Troelstra.
Interessant is dat hoewel Troelstra het socialisme ook als een rationele wetmatigheid ziet, hij toch vooral ook de romanticus is (en daarmee ook de revolutionair) die het volk wil bevrijden van tirannie. Zijn Friese gedichten sluiten bij die gevoelens aan. En hoewel hij veel kritiek had op Domela Nieuwenhuis, lijkt nu de overeenkomst groter: beiden romanticus en beiden de uitstraling van de verlosser. Natuurlijk is het boek ook een beeld van een voorbije tijd, toen mensen nog luisterde naar urenlange toespraken van politici (twitteren had Troelstra in 140 karakters nooit gekund).
Het boek gaat terecht uitgebreid in op de mislukte revolutiepoging van 1918 (toen in Rotterdam de burgemeester al het gesprek voerde over hoe een eventuele machtsovername ordelijk zou kunnen verlopen). Echt verklaren doet de biografie ook niet hoe Troelstra in redelijkheid kon denken dat revolutie een kans zou hebben in Nederland. Het geloof in de eigen zaak, zijn romantische karakter en zijn impulsiviteit zijn waarschijnlijk doorslaggevend geweest. De geschiedenis bestaat toch steeds ook weer uit de toevaligheden, karkaters en kleine keuzen die worden gemaakt.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten