zondag 17 april 2011

Vasalis. Mystieke ervaringen als de kern van het dichten.

'De idioot in bad' van Vasalis was het gedicht dat ik in de tweede klas van de middelbare school gekozen had om voor te dragen. Hoe ik aan het gedicht gekomen ben, weet ik niet meer - of het een eigen keuze was of een suggestie van de docent - maar het maakte wel veel indruk. Twee jaar geleden verscheen de indrukwekkende correspondentie tussen Vasalis en haar uitgever Van Oorschot. Nu las ik dan tijdens de vakantie 'M. Vasalis. Een biografie' van Maaike Meijer.
In deze biografie staan zowel de gedichten als de familie en vriendschappen van Vasalis centraal. Gedichten die niet alleen uitgebreid worden geciteerd maar ook geanalyseerd. Met aandacht voor de (schijnbare) tegenstellingen in de gedichten 'En elke week wordt hij opnieuw geboren / En wreed gescheiden van het veilig water-leven' en voor de mystieke ervaringen van Vasalis die vaak de oorsprong van het gedicht vormden. Ervaringen van buiten de tijd staan, waarbij het gaat om het zien en verbonden zijn. Ervaringen die niet-religieus van karakter zijn maar wel mystiek. Hoewel voor mij niet altijd even invoelbaar die ervaringen krijgen ze wel een centrale plaats in deze biografie en geven goed de kern van het dichterschap weer. De vriendschap met Reve is dan ook een vanzelfsprekende want ook voor hem staan mystieke ervaringen in zijn werk centraal.
De biografie gaat over Vasalis, maar door haar vriendschappen geeft het ook een tijdsbeeld van het (literaire) leven van de 20e eeuw. Vriendschappen en briefwisselingen met Ter Braak, Van Vriesland, Aafjes, Reve en Van Oorschot geven een veelzijdig beeld. Terecht ontbreken deze vriendschappen niet evenmin als de centrale plaats die haar ouders, zus, man en gezin in nemen. Want de volheid - met haar werk als jeugdpsychiater - van haar leven was zowel vreugde als belastend en belemmerde haar (deels) om meer te schrijven en te publiceren. Hoewel de postuum verschenen bundel 'De oude kustlijn' haar oeuvre bijna verdubbelde.

Geen opmerkingen: